Selma is een vrouw die alleen maar ongeluk in haar leven heeft gekend. Ze werd misbruikt, mishandeld door haar familie en belandde na deze vreselijke tijd ook nog eens op straat. “Ik leef nu voor mijn kleinkinderen, zij trekken mij er doorheen”

Al lopend naar het huis van Selma vertelt ze me al veel en gemakkelijk over haar verleden. Niet bepaald een leuke periode. Haar vader, broers, ooms en tantes misbruikten haar zowel geestelijk als lichamelijk. Ze stopte dit alles weg in haar hoofd en werd verliefd op haar toenmalige vriend met wie ze vier kinderen kreeg. Alles leek een poosje goed te gaan totdat haar wereld ineenstortte. Ze kwam erachter dat haar kinderen, net zoals zij vroeger, ook misbruikt werden door hun vader. “Het ergste wat een moeder kan overkomen.”

Eenmaal aangekomen in de wijk waar Selma woont, waan je je in een totaal andere wereld dan in het centrum van Utrecht. Bizar dat er op vijftien minuutjes lopen vanaf Utrecht-Centraal zo’n enorm verschil is in leefsfeer en -ervaring. Binnen in Selma’s huis hangt een hevige wierrook geur en aan de muren hangen tekeningen van haar kleinkinderen. De badkamervloer is nog nat van een douchebeurt en ruikt naar chloor. “Ik doe mijn best om het een beetje een thuis te maken, maar eigenlijk was ik van plan om te verhuizen naar Limburg. Naar een groene omgeving met meer vrijheid”, vertelt Selma. Door een hersenbloeding heeft ze dit plan echter niet kunnen uitvoeren. “De muren komen op mij af,” geeft Selma aan. “Het leven op straat was eigenlijk zo slecht nog niet.”

Zonder thuis

“Dakloos ben ik geworden toen ik erachter kwam dat mijn jongste dochter Lisa seksueel misbruikt werd door een kennis. Zij belandde toen in een gastgezin en ik kwam op straat terecht.” Selma schaamde zich en zocht geen hulp omdat ze geheim wilde houden dat ze dakloos was. Ze sliep buiten in parkjes en struiken, maar het werd steeds kouder buiten dus dat hield ze niet lang vol.

Tijdens de periode dat haar dochter niet meer bij haar was maakte ze zich dag en nacht zorgen over haar. “Ik heb jeugdzorg in die tijd vaak gebeld met mijn vermoedens dat er iets niet klopte in het gastgezin. Ik had het gevoel dat er dingen gebeurden waar ik geen grip op had” legt Selma uit. Uiteindelijk is er kinderporno aangetroffen bij het gastgezin. “Helaas heeft jeugdzorg hier niet op gereageerd. Ik heb gesmeekt haar weg te halen bij dat gezin”. Selma dreigde zelfs voor de trein te springen. “Ik dacht: als mijn dochter geen moeder meer heeft dan móeten ze haar wel helpen”. Selma’s dochter werd uiteindelijk geholpen maar kwam vervolgens ook op straat terecht.

Naast al deze vervelende ervaringen heeft Selma het ook leuk gehad op straat. Zo heeft ze samen met een kennis de Kwantum in Nieuwegein gekraakt. Ook sliepen ze een paar nachtjes in een chaletje en kregen ze het bijna voor elkaar een grote boot te kraken. “Dat zijn goeie herinneringen,” vindt Selma.

“‘De begeleiding vond mij niet te begeleiden’”

Lisa was nog maar net achttien toen zij, net als haar moeder, op straat belandde. “Ik kwam naar buiten met mijn misbruikverleden en vervolgens ging het eigenlijk heel slecht met mij. Mijn begeleiders vonden mij niet begeleidbaar en zetten mij van de een op de andere dag op straat”, vertelt ze. In eerste instantie sliep ze vaak bij vriendinnen en kon ze vaak terecht bij kennissen. Maar op gegeven moment hield dat op en sliep ze geregeld in het Wilhelminapark. “Ik sliep daar met heel veel trainingsbroeken aan om warm te blijven,” legt ze uit. Overdag was Lisa vaak samen met haar moeder Selma. “We slenterden een beetje rond en deden niet zo veel. Af en toe gingen we naar de Catharijnesteeg en aten daar soep. We maakten er altijd wel iets van”, vertelt Selma.

Tijdens haar dakloze periode wilde ze andere mensen niet met haar problemen opzadelen. “Ik dacht steeds: ik kom er uiteindelijk wel uit. En dat wilde ik ook het liefst zelf doen.” Dat is haar gelukt. Lisa raakte zwanger en sindsdien ging het allemaal heel snel. Ze kon toen wèl naar een opvang en hoefde ineens niet meer lang te wachten. Er werd vaart achter gezet. “Dat is eigenlijk te gek voor woorden”, vindt Lisa.

Inmiddels heeft ze al zes jaar een eigen woning en is Lisa gelukkig. De band met haar moeder is goed ook al staan beiden anders in het leven.

Moeder-dochter

Van jongs af aan wist Lisa dat haar moeder haar eigen leven niet meer leuk vond.

Zodra Lisa 21 jaar oud zou worden, zou Selma uit het leven stappen. Alles was al geregeld, maar toen Lisa onverwachts zwanger bleek te zijn op haar negentiende, besloot Selma haar te helpen. “Ze was veel te jong om dit allemaal alleen te doen, ik moest haar helpen” legt Selma uit. De band tussen moeder en dochter is er eentje met pieken en dalen. De ene keer zien Selma en Lisa elkaar heel veel, en de andere keer weer niet. “Mijn moeder en ik zijn heel anders. Zij heeft natuurlijk heel veel meegemaakt, en dat is verschrikkelijk, maar ik zou er nooit voor kiezen om uit het leven te stappen. Ik heb zoveel om voor te leven, dat zou ik nooit zomaar weggooien. Ik word nog best wel gelukkig van heel veel dingen in het leven en zij heeft dat niet. Ik snap inmiddels dat bij haar de koek gewoon helemaal op is, en daar heb ik vrede mee. Maar dat heeft wel een tijdje geduurd”, licht Lisa toe.

“Je moet herrie maken als je gehoord wil worden”

“Vanaf mijn negende wist ik al dat wat met mij gebeurde ergens niet oké was, maar op mijn 25e ben ik mij pas gaan uitspreken. Dat duurde veel te lang. Op het moment dat je beseft dat er iets gebeurt bij jou wat je niet wil, moet je gelijk je bek opentrekken. Dat is het moment om ergens aan de bel te trekken. En alsjeblieft, doe dat!”, aldus Selma.

In dit artikel worden fictieve namen gebruikt. De namen van de hoofdpersonen zijn bij de redactie bekend.